Click here to print these pages

Woonboten Komitee Zijkanaal I e.o.
Centraal Kontaktadres Buiksloterdijk 441
1034 ZB Amsterdam. Tel. 6331027
Stg. nr. K.v.K. 34133449

 

Amsterdam, 31 oktober 2008

Aan de leden van de Commissie Leefomgeving,

De nieuwe beleidsnota "Gebruik grond en water rondom huis en boot door particulieren" is niet van toepassing op woonbooteigenaren.

Vooraf
Het stadsdeel Amsterdam-Noord hanteert vanaf 6 november 1984 een Nota Tuinuitbreiding, met herzieningen in 1988 en 2000. De Nota van oktober 2000 wordt aangemerkt als beleidsregel. Daarin zijn vier soorten tuinuitbreidingen opgenomen. Er is duidelijk omschreven wat deze inhouden, met een model gebruiksovereenkomst en algemene criteria. Voor bestuurlijke handhaving wordt verwezen naar het Handboek handhaving 2000.

In het besluit en raadsvoordracht van 26 september 2007 is niet vermeld dat de Notitie Tuinuitbreiding van 2000 zal worden ingetrokken. In de doelstelling van de nieuwe beleidsnota (pag. 3) wordt weliswaar vermeld dat met deze Beleidsnota de Notitie Tuinuitbreiding komt te vervallen, maar een datering ontbreekt. Er is geen besluit tot intrekking van de Notitie Tuinuitbreiding 2000 gepubliceerd, deze is dan ook nog steeds van kracht.

De beleidsnota van 26 september 2007 (hierna beleidsnota) is een geactualiseerde Tuinuitbreidingsregeling. De nieuwe nota gebruikt bij het beoordelen van nieuwe situaties vrijwel dezelfde criteria als de Nota tuinuitbreiding van 2000.

Dat blijkt ook uit de toetsingscriteria (bijlage C) die praktisch in zijn geheel zijn overgenomen uit de Notitie Tuinuitbreidingen van 2000. Het doel van de beleidsnota is om stukjes grond die gekwalificeerd zijn als "reststrook" van het openbare areaal, uit te geven in erfpacht of huur. Aangezien het om relatief kleine percelen tuinuitbreiding of water gaat, wordt jaarlijks gefactureerd, minimale huurprijs is 50 euro per jaar.

De beleidsnota heeft uitsluitend betrekking op tuinuitbreidingen in openbaar groen, zoals herhaaldelijk door de portefeuillehouder is bevestigd. Om voor tuinuitbreiding in aanmerking te komen moet het betreffende openbaar groen grenzen aan de tuin.

Beleidsnota niet van toepassing op woonboten
Hoewel er geen sprake is van tuinuitbreidingen bij woonboten wil het stadsdeel nu toch bestaande tuinen (vaak langer dan 70 jaar) van woonooteigenaren onder de beleidsnota brengen.
Het walgebruik (tuin en schuur) is veelal opgenomen in het bestemmingsplan en via de Wet RO (schriftelijk) vastgelegd en waar dat nog niet is gebeurd, is er al meerdere decennia sprake van particulier walgebruik met bebouwing, zonder handhaving door de overheid.

De beleidsnota kan niet van toepassing zijn voor woonbooteigenaren, omdat de oever en onderberm bij woonboten als tuinen bestemd zijn, in bestemmingsplannen zijn opgenomen en bebouwing daar is toegestaan. Er is geen sprake van uitbreidingen in openbaar groen, of ongereguleerd gebruik van de oevers bij woonboten.

Het gewoonterecht (grond juridisch eigendom bij 10 of 20 jaar) is ook bij Wet vastgelegd en geldt voor vele woonbooteigenaren.

In de Nota Handhaving van 2003 van het stadsdeel Noord wordt het in het Burgerlijk Wetboek vastgelegde verjaringrecht over deze kwestie als volgt aangehaald:

Overige handhaving
Met het takenpakket van de sector SWS hangen ook een aantal handhavingstaken samen die niet direct te maken hebben met reiniging of wegbeheer. Primair gaat het hier dan om de handhaving op het vlak van (illegale) tuinuitbreidingen. In het verleden werd hier beperkt aandacht aan besteed, ofschoon er een procedure tuinuitbreiding is (1998). Er doen zich nu echter complicaties op dit vlak voor. Zo blijken bewoners van woonboten stukken grond die niet van hen zijn, als hun eigendom te beschouwen (en er zodanig mee om te gaan, onder meer door het plaatsen van hekjes e.d.). Dit kan grote gevolgen hebben: volgens de van toepassing zijnde wetgeving (het Burgerlijk Wetboek) kan namelijk de grond na een periode van 10 jaar door verjaring worden geacht van de gebruiker te zijn, i.c. degene die zijn/haar tuin illegaal heeft uitgebreid.

Gekopieerd uit Nota handhaving stadsdeel Noord d.d. 2003 punt 3.2 Overige handhaving

Als het stadsdeel het beleid m.bt. tuinuitbreiding wil toepassen op lang bestaande tuinen van woonbooteigenaren, wordt door de eigen Nota Handhaving van 2003 het verjaringsrecht bevestigd. Het stadsdeel zal dan ook heel wat rechtszaken tegemoet kunnen zien op dit punt.

Monopolisme van het Stadsdeel
Waarom is het beleid gericht op meer regels en genereren van inkomsten op basis van "marktwerking"? Het is toch duidelijk dat er geen sprake kan zijn van "marktwerking".
Het stadsdeel, in de positie van monopolist, bepaalt hier immers zelf de hoogte van vermeende marktconforme tarieven. De hoogte van een eventueel huurcontract is per definitie in het voordeel van deze monopolist. Een dergelijke handelwijze is, zoals we allemaal weten, vergelijkbaar met een beruchte laat-middeleeuwse tactiek van belastinginning op boerenland door edelen ten opzichte van hun horigen.

Geheel in lijn met een dergelijke regenteske tactiek gaf de portefeuillehouder zowel op 16 januari, 19 februari en op 12 juni aan dat bewoners, die niet voor de grond willen betalen, de grond terug kunnen geven. Het stadsdeel wil dan eventueel onderhoudscontracten voor de grond met de bewoners afsluiten of "om niet" uitgeven. Waarschijnlijk, omdat het onderhoud in eigen beheer, als het stadsdeel het moet uitvoeren, duurder is (ook deze kosten zijn nog niet bekend). Deze uitspraken zijn volkomen in tegenspraak met het voorgestelde beleid en met de publicatie van 26 juni 2007 in het Noord Amsterdams Nieuwsblad, dat vanaf 12 juni 2007 er geen bruikleenovereenkomsten voor grond en water meer worden gesloten.

Van een betrouwbare overheid mag je verwachten dat een beleid helder en duidelijk is. Daar is hier echter geen sprake van. Het afdwingen van een contract op basis van ontruiming heet dwang en zal door een rechter nietig worden verklaard. Het staat nu al vast dat heel veel bewoners die juridische strijd wel zullen aangaan. Indien het stadsdeel op basis van deze nota, contracten wil afdwingen, terwijl de gemeente/stadsdeel zich al meer dan 70 jaar niet heeft bekommerd om de grond, handelt het stadsdeel in strijd met de Algemene Beginselen van Behoorlijk Bestuur.

Het is onjuist dat bij het niet tot stand komen van een contract de tuin openbaar groen zou worden. De bestemming "tuin ten behoeve van" de ligplaats is schriftelijk vastgelegd en bij Wet opgenomen in het bestemmingsplan en blijft bestaan.

In het gemeentelijk woonlasten onderzoek van 2005 is vastgesteld dat booteigenaren hogere woonlasten hebben dan huiseigenaren. Het gevolg van het beleidsvoorstel zou zijn, dat bewoners het genoemde bedrag van € 6,75 per m2 niet kunnen opbrengen, straks hun boot moeten verkopen of hun tuinen en opstallen kwijtraken. Het is dan ook onrechtvaardig om een deel van de bevolking met hogere woonlasten te confronteren.

Van gelijke behandeling en een uniform beleid is voorts ook geen sprake, omdat er al verschil bestaat tussen huur en erfpacht. Erfpacht is bijna gelijk aan eigendom en wordt in één keer voor 50 jaar afgekocht. Huur is een veel minder sterk recht, zeker als het geen onbeperkte tijdsduur betreft en het in drie maanden opzegbaar is. Dit is een andere onrechtvaardige consequentie van slecht beleid.

Als het gaat om huur en erfpacht voor een stukje grond dat grenst aan de tuin, gelden privaatrechtelijke contracten op basis van algemene bepalingen. Volgens de beleidsnota moeten echter publiekrechtelijke toetsingscriteria worden geraadpleegd bij het beoordelen van rechten en plichten in het kader van dit soort huur- en pachtovereenkomsten. Toetsingscriteria zijn vastgelegd in bijlage C van de beleidsnota, (pag.5). Het is nog maar de vraag of deze aanpak juridisch deugdelijk is, of privaatrecht hier samen kan gaan met publiek recht en wat de inhoudelijke consequenties daarvan zullen zijn.

Geen transparant beleid
Van de overheid mag je verwachten dat bij de presentatie van een beleidsnota die voor heel Noord gaat gelden, er zorg wordt gedragen voor een goede informatie, inspraak, communicatie en een helder en inzichtelijk beleid. Daar hebben de burgers van Noord recht op. Deze helderheid en inzichtelijkheid ontbreekt in dit geformuleerde beleid volledig. De Raad mag het zich aantrekken dat ze ingestemd heeft met een onduidelijke beleidsnota, waarin cruciale informatie ontbreekt om de gevolgen van dit beleid te kunnen overzien.

Een overzicht van de kosten en baten, een volledige geactualiseerde inventarisatie (per perceel- inclusief Landelijk Noord), eventuele financiële consequenties (o.a. teruggave van grond en de onderhoudskosten daarvan) en juridische gevolgen voor het stadsdeel, ontbreken. Ook ontbreekt er helderheid over de bestaande rechten van bewoners en een overgangsregeling. De beleidsnota is slechts een kader waarin wordt aangegeven, dat een meer gedetailleerd communicatieplan in het Plan van Aanpak zal worden uitgewerkt. De communicatie, informatie en inspraak is tot dusver niet bepaald vlekkeloos verlopen en burgers hebben geen garanties dat het communicatieplan wel zal functioneren. Wij vragen u dan ook uitdrukkelijk hoe u denkt dit te gaan organiseren en ons daarover te informeren.

Bestuur legt aangenomen moties naast zich neer
Met de aanname van het beleidsplan zijn twee moties door de Raad aangenomen die door het Dagelijks Bestuur uitgevoerd moeten worden.

In Motie 1 wordt ondermeer aan het Dagelijks Bestuur opgedragen in het Plan van Aanpak met een overzicht te komen van de belangrijkste criteria die de wethouder zouden kunnen doen besluiten om af te wijken van het standaardtarief. Ook wordt opdracht gegeven aan het DB om met een uitgewerkt plan Plan van Aanpak terug te komen naar de Commissie Leefomgeving, zodat deze nauw betrokken blijft bij de keuzes die het Stadsdeel in deze moet maken.

Contracten die reeds zijn afgesloten en waarvoor een periodieke vergoeding is verschuldigd, dienen onder de in het contract opgenomen condities voortgezet te worden.

Het DB moet conform de motie met een voorstel komen voor een overgangsregeling voor een termijn van 5 jaar voor bruikleenovereenkomsten, waarvoor een eenmalige vergoeding dan wel een borg verschuldigd is geweest.

In Motie 2 wordt ondermeer geconstateerd dat in de nota grond en water een grondprijs van € 6,75 per m2 wordt genoemd. Ook wordt geconcludeerd dat de marktwaarde niet bij voorbaat is vast te stellen, omdat er geen sprake is van "marktwerking"als het gaat over afname van grond en dat er momenteel niet genoeg inzicht is om tot een afgewogen prijs te komen.

Daarom draagt motie 2 het Dagelijks Bestuur ondermeer op om, op na de uitwerking van het Plan van Aanpak, de huurprijs per vierkante meter aan de Raad voor te leggen.

In augustus 2008 is een woonbooteigenaar door de afdeling Vastgoed van het stadsdeel benaderd om een huurcontract voor een tuin af te sluiten voor ongeveer € 6,00 per vierkante meter per jaar. Dan zou het schuurtje mogen blijven staan. De bewoner is daar niet op ingegaan. Daarop is door de afdeling Vastgoed gemeld dat alle bewoners per 1 januari een contract voorgelegd krijgen, omdat dat al besloten is.

Tevens hebben wij eind september 2008 van een woonbooteigenaar schriftelijk bericht ontvangen dat zijn huurcontract per 31 december 2008 wordt opgezegd en per 1 januari 2009 wordt vervangen door een nieuw huurcontract, conform het nieuwe beleid m.b.t. het gebruik van grond en water rondom huis en boot. De huurprijs gaat van € 1,30 euro per vierkante per jaar naar een huurprijs van € 5,20 per vierkante meter per jaar.

Hieruit blijkt dat het Dagelijks Bestuur geen uitvoering geeft aan de door de Raad aangenomen Moties.

Ook heeft het bestuur tot op heden niet openbaar gemaakt, wat het advies van het Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Amsterdam m.b.t. de prijs van € 6,75 voor een stukje tuinuitbreiding is. Vraag is waarom niet.

Het Dagelijks Bestuur is blijkbaar niet van plan, na de uitwerking van het Plan van Aanpak, de huurprijs per vierkante meter aan de Raad voor te leggen. Dit blijkt uit het intrekken van (een) huurcontrac(ten) en de mededeling van de afdeling Vastgoed dat de huurprijs is vastgesteld en huurcontracten per 1 januari 2009 ingaan. Wij verzoeken de Raad/ Commissie uit te zoeken op wiens gezag dit gebeurt.

U, als commissie Leefomgeving, bent tot op heden niet gehoord over een uitgewerkt plan, hoewel dit was afgesproken.

Verantwoordelijkheid van de Raad
De deelraad vertegenwoordigt de bewoners van het Stadsdeel. In het duale stelsel heeft de Raad een eigen verantwoordelijkheid, bepaalt het beleid en controleert of dit beleid door het Dagelijks Bestuur goed wordt uitgevoerd. Wij hopen van harte dat de Raad (Cie. LO) haar democratische verantwoordelijkheid in deze neemt.

Omdat duidelijkheid, helderheid en bovenal de grondslag voor een heffing ontbreken in deze beleidsnota, verzoeken wij u de beleidsnota (kader) in heroverweging te nemen.

Hoogachtend,

Namens het Woonboten Komitee Zijkanaal I e.o.
Gabriella Meerbach, voorzitter
Gerda van Zelst, secretaris

Bijlage: 1 Nota Tuinuitbreiding 2000
Bijlage: 2 Motie 1 en 2