Stadsdeel Amsterdam-Noord
Commissie Ruimtelijke Ontwikkeling
Betreft: Investeringsbesluit / SP de Bongerd
Amsterdam, 23/11/06
Geachte Commissieleden,
Voor u ligt het Investeringsbesluit SP De Bongerd. Volgens artikel 17 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, mag Niemand willekeurig van zijn eigendom worden beroofd. Maar de makers van het SP De Bongerd denken daar kennelijk anders over als het om woonboten gaat. Hoezo: Inpassen van de bestaande woongemeenschap, omdat het ook gewoon huiseigenaren met rechten zijn, zoals in 1999 al met de motie Wiertz en in 2003 met Leefbaar Noord en SP door politiek Noord is vastgelegd? Nee, 34 woonboten saneren in naam van het recht van allen en vooral in naam van de Vrijheid van de projectontwikkelaars.
Want “Ruimtelijke kwaliteit” is hun specialiteit. Houdt in: “Breek uw huis maar half af, kap de bomen in uw tuin, dan planten wij er wel een struikje dat Wij mooi vinden. Garages of schuren? Vergeten we. En nu we toch bezig zijn, lever nog maar een stukje tuin in, dan kunnen hangjongeren uit de buurt van daar uit gaan vissen of stenen in het water gooien en met uw bootje spelen. Wij willen graag over u heen, langs u heen en vooral ook bij u binnen kunnen kijken. Liefst eigenlijk ook dwars Door u heen, en dat gaat ons ook nog wel lukken, want we gaan u wegpesten naar die sloot die daarvoor kwalitatief niet deugt en te klein is. Ja, dit soort beslissingen is nu eenmaal het recht van de sterkste en dat zijn wij. Er moeten slachtoffers zijn. En dat bent u. Andere smaken hebben we niet.” U begrijpt dat het projectteam deze boodschap nooit met ons heeft durven delen toen we nog samen in een overleggroep zaten. Ik kom hier straks op terug.
Ik kan u vertellen dat dit onrechtmatige saneringsproces, een proces dat nu al tien jaar duurt, de mensen ziek maakt. Waarom zo? De Bongerd, een leuke wijk? En voor wie dan wel ? En waarom niet voor ons? Ik wijs u op artikel 1 van onze grondwet: allen, die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie (…) op welke grond dan ook, is niet toegestaan.
Het WBK doet dan ook een dringend beroep op u, de commissie, om ons en onze woonrechten te beschermen in een situatie die langzamerhand volledig uit de hand dreigt te lopen. Daartoe leggen we u hier een aantal heikele kwesties voor. Een uitgebreider overzicht vindt u in de informatiemap die we de afgelopen weken onder de commissieleden hebben verspreid.
1. Het SP legt eerder genomen politieke beslissingen over inpassing naast zich neer en wenst op termijn 34 bestaande woonboten te saneren in Zijkanaal I, aan Koppelingpad en in de Verstuiverstraat. Wie daar woont, moet óf weg vanwege fietsbruggen en de aanleg van een singel, of moet op den duur, bij vervanging, zijn bovenverdieping moeten afbreken en vervolgens half onder water gaan wonen. Want woonboten zouden daar op den duur maximaal slechts 2,5 meter hoog mogen zijn. Laat het duidelijk zijn: er ligt op dit moment geen enkele woonark in Zijkanaal I van 2,5 meter hoog. Een norm van die hoogte voor een woonark (buitenmaat) is namelijk woontechnisch onaanvaardbaar. Ter vergelijking: de (binnen) stahoogte voor woningen is minimaal 2,5 meter.
Waarom 2,5 meter? Om ze niet te hoeven zien. Maar de woonboten belemmeren op geen enkele manier het uitzicht op het water, omdat ze een stuk lager liggen dan de weg, om precies te zijn: 1.50 meter lager. Als je stahoogte op 1.70 rekent, kom je nu al op 3.20 meter zichthoogte. Leg je het fietspad wat hoger, dan creëer je een natuurlijke geluidswal naast de tunnel die nog eens 2 meter zicht oplevert: 5.20 meter . En met een afstand van 33 m vanaf de nieuwe huizen kijk je met gemak over 6 meter hoogte, de toegestane hoogte van twee verdiepingen voor woonboten overal in de Bongerd. De enige gebouwen in de omgeving die werkelijk het zicht op het water wegnemen, zijn de 20 meter hoge appartementen en, mogelijk, een horecagelegenheid. De eis om woonboten op den duur af te breken, slaat dus nergens op.
Op de tekening ziet u de doorsnede met woonboten in twee lagen zoals die in november 2005 tijdens de laatste bijeenkomst nog door het projectbureau De Bongerd zelf getoond is aan de werkgroep van het WBK. In februari 2006 zonder overleg gereduceerd tot één laag. Wat is er gebeurd?
Het SP misbruikt in de argumentatie voor de 2,5 meter regel de Nadere Regeling Woonboten (NRW). Dat is, zoals de term zelf aangeeft, een tijdelijke regeling, die er slechts op gericht is om in geval van nood, en zolang er nog geen bestemmingsplan is, de woonboten van dienst te zijn met noodoplossingen. De NRW is nadrukkelijk niet bedoeld als beleidsinstrument voor een bestemmingsplan. Voor uitgebreide informatie over de NRW verwijs ik u naar onze informatiemap, bijdrage 2.
We vragen u het voorstel van 2,5 meter hoogte uit het Besluit te laten schrappen, aangezien hier geen enkele visuele of andere redelijke argumentatie noch een bestemmingsplantechnische of andere juridische grond voor is en het voorstel in strijd is met bescherming van het eigendomsrecht van de woonbootbewoners. Het voorstel is ook volstrekt in tegenspraak met in 1999, 2003 en tenslotte in november 2005 gewekte verwachtingen, dit laatste zoals u op de tekening kunt zien.
2. Het SP voorziet nog steeds in een tunnelweg van de zwaarste categorie. Dit is onbegrijpelijk, nu wethouder Marijke Vos in de stad maatregelen heeft aangekondigd om er voor te zorgen dat Amsterdam in 2010 aan de Europese normen tegen luchtvervuiling voldoet. Niet alleen de bootbewoners, maar ook de toekomstige bewoners De Bongerd zullen ernstige overlast gaan ondervinden van deze grote verkeersader die dwars door de wijk is gepland. Ongeveer honderdduizend Amsterdammers hebben nu al vaak last van verkeersgeluiden. Luchtvervuiling maakt duizend doden extra per jaar in Amsterdam.
We vragen u een Besluit hierover uit te stellen en om in het kader van de Europese regelgeving opnieuw onderzoek te laten doen naar de effecten van een eventuele tunnel op lucht en geluidskwaliteit in de Bongerd.
3. Lawaai is de grootste ergernis – ook horecagelegenheden zorgen voor problemen en des te meer aan het water, omdat geluid daar ver draagt en “rond zingt”. Dit ervaren wij sinds Kinetisch Noord ons ten onrechte uit de slaap houdt, omdat niet wordt opgetreden na aantoonbaar onacceptabele geluidsoverlast. Het haalde een paar weken geleden de voorpagina van het Amsterdams Stadsblad. Dit probleem blijkt ook uit het jaarboek Amsterdam in Cijfers 2006 van de Dienst Onderzoek en Statistiek.
Wij doen een beroep op u om te voorkomen dat we in het kanaal nog meer last gaan krijgen van geluidsoverlast en vragen u te adviseren om de geplande horecagelegenheid aan/in het water te schrappen uit het voorgenomen Besluit.
4. In het laatste SP is nog steeds sprake van twee fietsbruggen. De Raad van State heeft de fietsbrug op een andere locatie over de boten en aanlanding op de dijk nietig verklaard en er is geen reden om aan te nemen dat de Raad van State een zelfde type fietsbrug op een andere plek nu wel goed zou keuren. Er zijn namelijk geen veranderde omstandigheden. In het voorgenomen Besluit wordt gesuggereerd dat twee bruggen extra kwaliteit zouden toevoegen, dit is geenszins feitelijk aangetoond.
Het WBK heeft wel een goed en veilig alternatief voor de fietsbruggen, dat 2 miljoen besparing oplevert. Het sluit, zoals u op de tekening ziet, beter aan op doorgaande routes en de omgeving, en er hoeven geen woonboten voor verplaatst te worden. Deze brug kan goed aangelegd worden vóór de tunnel wordt gebouwd. We verwijzen voor het WBK bruggenonderzoek ook naar onze informatiemap. We vragen u om onafhankelijke contra-expertise en om het voorgestelde Besluit op dit punt aan te laten passen.
Overigens hebben ook toekomstige bewoners in hun zienswijze aangegeven geen behoefte te hebben aan een brug over de woonboten en vinden de Noordelijke brug van het WBK en Klaprozenbrug voldoende.
5. De singel is kwalitatief noch kwantitatief een passend alternatief, zoals de tekening ook aangeeft. In het Besluit zijn 18 boten in de singel gepland. 8 daarvan worden omschreven als nieuwe ligplaatsen. Dan zouden er 10 ligplaatsen overblijven voor mensen die daar naar toe willen of om andere redenen verplaatst moeten worden. De 24 overige woonboten worden op termijn gedwongen hun boot naar 2.5 meter van de waterlijn terug te brengen. Dit leidt tot rechtsongelijkheid. Een ander cynisch voorstel van het projectteam is om boten die elders weg zouden moeten voor een brug, een plek in het kanaal aan te bieden, waar ook zij dan op den duur maar 2,5 meter hoog zouden mogen zijn. Tenslotte worden de boten die op grond van historische rechten nu, in afwachting van het bestemmingsplan, uitbreidingsplannen hebben, gedupeerd.
Wij vragen u om er zorg voor te dragen dat onze historische woonrechten alsnog gewaarborgd worden en te adviseren in het Besluit de maten van de woonboten vast te laten leggen conform de situatie van de bestemmingsplannen De Bongerd, Kadoelen Oostzanerwerf en de Buiksloterbreek.
6. Overal in Noord zijn er problemen met hangplekken. In Zijkanaal I wil het projectteam ze invoeren en dan nog pal naast –kwetsbare- woonboten. Hangplekken zijn onacceptabel, want ze leveren sociale en nautisch onveilige situaties op en bedreigen de privacy. Het projectteam komt ook hier met een onrealistische voorstelling van zaken.
Omwille van de veiligheid vragen we u om tegen hangplekken tussen woonboten te adviseren.
7. De tuinen: Afgesproken is dat woonboten, hun tuinen en hun opstallen worden ingepast in het SP. We maken hier opnieuw bezwaar tegen het niet nakomen van deze afspraken en tegen de oneindige betutteling in het plan, dat bij voortduring discriminerende maatregelen opwerpt die in tegenspraak zijn met alle rechten en voorwaarden die geschapen worden voor vergelijkbare woonvormen, zoals (paal)woningen op/ aan het water.
Wij vragen u om er zorg voor te dragen dat onze historische woonrechten alsnog gewaarborgd worden door inpassing van tuinen en opstallen in het Besluit conform bestaande situatie, zoals bij herhaling afgesproken vanaf 1999.
Het WBK heeft steeds constructieve bijdragen geleverd aan de ruimtelijk ontwikkeling van de nieuwe wijk. Waarom niet een gemeenschap ontwikkelen met woonboten als karakteristiek element in het landschap? Woonboten zullen de sociale bewakers van de veiligheid aan de rand van de Bongerd zijn voor de eenzame wandelaar of fietser. In het aanbiedingsstuk van het SP komt het DB niet verder dan de teleurstellende opmerking dat een planschadeprocedure pas van toepassing is bij de effectuering van het beleid, bijvoorbeeld bij een bestemmingsplanprocedure (…). Wij zullen deze kennis zeker meenemen, nu voor het betrokken gebied nog een nieuw bestemmingsplan moet worden gemaakt. De grondwet, artikel 14, meldt in het geval van recht op schadeloosstelling, dat dit geldt “ indien in het algemeen belang eigendom door het bevoegd gezag wordt vernietigd of onbruikbaar gemaakt of de uitoefening van het eigendomsrecht wordt beperkt.” Wij hopen dat u het niet zover laat komen en verzoeken u dringend om met ons de mogelijkheden te scheppen om samen met nieuwe bewoners prettig in de Bongerd te wonen en onze woon- en eigendomsrechten te beschermen.
Het WBK wenst u alle wijsheid in het nemen van de juiste beslissingen. Ik dank u voor uw aandacht.
WBK Bestuur, Gabriëlla Meerbach en Gerda van Zelst