In 1896 begon Amsterdam een erfpachtstelsel. De reden?
· Waardevermeerdering van de grond moest doorgesluisd worden aan de Gemeente, inplaats van aan de verkopende grondeigenaar.
· De gemeente wilde zo bepalen hoe de grond benut wordt, door voorwaarden te stellen aan de uitgifte.
· Men dacht op deze manier grondspeculatie tegen te gaan.
·
In Amsterdam rust op minder dan de helft van de grond erfpacht. De rest is in particulier eigendom. De Gemeente geeft niet altijd grond in erfpacht uit: bijvoorbeeld aan Nissan werd destijds grond in het westelijk havengebied verkocht omdat, zoals de wethouder zei: ‘Japanners dat liever zo hebben’.
Erfpacht van grond is dus uitzondering en niet noodzakelijk.
Erfpacht ontstaat zodra de Gemeente grond uitgeeft. De overeenkomst wordt vastgelegd in een notariële acte en ingeschreven in het Kadaster. In de overeenkomst staan algemene voorwaarden -door de Gemeenteraad vastgesteld en regelmatig gewijzigd- en bijzondere voorwaarden.
De erfpacht kan van voortdurende aard zijn, òf van tijdelijke aard. In het laatste geval vervalt de grond na afloop weer aan de Gemeente. Die waarde van de grond wordt verrekend met de jaarlijks te betalen canon.
In Amsterdam wordt die canon ieder jaar of eens in de vijf jaar met de inflatie verhoogd. Bij voortdurende erfpacht worden na ieder tijdvak van 50 jaar èn de algemene bepalingen aangepast èn de canon opgewaardeerd, naar de veronderstelde marktwaarde.
De betaling van de jaarlijkse canon kan afgekocht worden.
In 1999 is de vorige poging om erfpacht op het water in te voeren, vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen opgegeven: water is nl. juridisch geen onroerend goed.
aanlegovereenkomsten
De aanlegovereenkomst is door de Amsterdamse ambtelijk-bestuurlijke werkgroep ‘Wonen op het Water’ bedacht. Alle woonbootorganisaties zijn vorig jaar uit die werkgroep gestapt omdat er bij voorbaat niet naar hen geluisterd werd. Zo ontstond daar een plan om nieuwe ligplaatsen uit te geven voor nieuwe schepen. Met tarieven vergelijkbaar met erfpacht op de wal. Deze constructie wordt nog nergens in Nederland toegepast !
In Noord wordt dit nooit bekrachtigde beleid, ingevoerd door ambtenaren zoals woordvoerder Theo van Gorsel en de volgzame Groen Links portefeuillehouder Kees Diepeveen.
Bevlogen weet Diepeveen te vertellen dat hij weliswaar geen grond of water in erfpacht kan geven, maar in plaats daarvan levert hij ligplaatsvergunningen. Die zijn ook gewild, vandaar. En hij hangt vervolgens het verhaal op dat op deze manier eventuele speculatiewinst bij verkoop van het schip ten goede komt aan ‘de Gemeenschap’. Wat een nobel principe.
Deze Robin Hood schuwt daartoe geen enkele slimmigheid of leugen:
truc1: Zoveel mogelijk schepen illegaal verklaren met terugwerkende kracht tot 18 jaar
Ontkennen van 40 jaar bestuurlijke ongeïnteresseerdheid voor het Buiten IJ
Beweren dat er planologisch teveel woonschepen liggen
Ontkennen dat een stukje water met 80 schepen pas sinds 8 jaar onder Noord valt
Hanteren van een ondeugdelijke inventarisatie, tegen beter weten in
Verdoezelen dat inschrijving op een woonschip wederrechtelijk wordt gesaboteerd
Ontkennen dat het stadsdeel heel onzorgvuldig is omgegaan met vergunningen
Dreigen met verwijdering van 44 woonschepen
truc 2:Vernietigen huidige ligplaatsen met grandioze smoezen
Slecht gelezen wensen van andere instanties worden hoog opschroeven
truc 3: Ineens mogen de vervolgde eigenaren toch blijven, als ze maar flink betalen;
Het principebesluit van de gemeenteraad voor nieuwe schepen op nieuwe plaatsen
flink oprekken tot een verplichting voor bestaande schepen op vervangende plaatsen
Wat de rechten worden, buiten die ligplaats vergunning, dat is niet eens bedacht.
truc 4: aanlegovereenkomst hoeft misschien toch weer niet, als de bewoners maar iets leuks
helpen verzinnen dat alleen hen geld gaat kosten.
En wij moeten geloven dat zoiets een sociaal beleid heet.
Mooi niet. Het is en blijft chantage en afpersing.
De hoeveelheid smoezen en het gedraai, maken duidelijk dat Diepeveen allang weet dat hij fout zit. Dat hij het recht niet heeft op geldklopperij, gevoed door vooroordeel, slechte dossierkennis, jalousie, verkeerde adviezen en scoringsdrang.
Maar ja, zo kan je misschien politieke carrière maken.
Ten koste van de belangen van burgers. Dat wel. En dat is precies waarom in 2001 een groot deel van de bevolking zich bij de verkiezingen afkeerde van de gevestigde partijen.
Geert Lewis