Om te beginnen: precario voor een woonboot is een belasting en geeft geen rechten. Het is slechts een vergoeding voor het gebruik van gemeentelijk eigendom, in dit geval het water waar de woonboot in ligt. Als bootbewoner ontleen je pas rechten aan de ligplaatsvergunning, de Wabo-vergunning en eventueel het erfpachtcontract.
Grondslag of verhoging
Een paar jaar geleden had de dienst Vastgoed van de gemeente Amsterdam het plan een andere grondslag te nemen voor de hoogte van de precario voor woonboten. Daar zou wel eens een heel hoge prijs uit kunnen uitrollen. Dus heeft het WBK toen met andere woonboot comités overlegd hoe we daar tegen op moesten treden. Deze grondslag wijziging lijkt op de lange baan te zijn geschoven. Bij de laatste verhoging van de precario voor woonboten voor 2020 en latere jaren gaat het niet om een verandering in de grondslag. Nu is in de oude traditie domweg een hoger belastingtarief vastgesteld.
Jurisprudentie
Vervelend maar waar, is dat iedere gemeente(raad) het wettelijk recht heeft naar eigen inzicht belastingtarieven vast te stellen. Daar zijn in het verleden al ettelijke rechtszaken over gevoerd, tot aan de Hoge Raad toe. Met steeds weer als resultaat dat de gemeente vrij is om zelf de hoogte van de precario te bepalen.
Op deze manier kan je als bootbewoner zomaar op steeds hogere lasten worden gejaagd. Erger is nog dat dit bij raadsleden vaak onder valse argumenten gebeurt, zoals dat bootbewoners toch al bijna nergens voor betalen en maar raak aanklooien. Zo maken raadsleden er flessentrekkerij van en dat roept terecht verzet op.
Heel voorstelbaar is dat vele bootbewoners in hun verontwaardiging veronderstellen dat een rechter ervoor is om verandering te brengen in wat als onrecht aangevoeld wordt. Maar helaas, een rechter toetst slechts aan de bestaande wet en aan de uitleg die daarover is gegeven in het verleden, de zogeheten jurisprudentie. En heeft geen boodschap aan wat bootbewoners als aangedaan onrecht voelen.
Rechten of politieke druk
Dan is het jammer dat bootbewoners nu toch weer op het verkeerde been worden gezet met het verhaal dat met een rechtszaak de laatste precarioverhoging geblokkeerd zal worden. Iedereen die een beetje te maken heeft gehad met belastingrecht, zal je vertellen dat dit valse hoop is. Het is trekken aan een dood paard als je de jurisprudentie -verplichte vakliteratuur voor juristen!- erbij haalt. Hierover een rechtszaak aanspannen is domweg geld weggooien. Of dit is het verdienmodel van de juristen die zich hier hard voor maken.
Het vaststellen van de hoogte van een belasting gebeurt nu eenmaal na een politieke afweging. Dus is deze precarioverhoging ook alleen tegen te houden als de meerderheid van de Gemeenteraad en B&W dat met ons eens zijn.
Andere misvattingen
Er worden de laatste tijd weer verhalen rond gestrooid die onnodig verwarring zaaien onder bootbewoners. Niet dat het WBK hiermee de bestaande regelingen verdedigt of ondersteunt, we willen alleen aangeven waar de angels zitten waar we als bootbewoners last van hebben. Je moet tenslotte eerst weten hoe een en ander in elkaar steekt, voordat je kan overzien hoe daarmee om te gaan.
Dus, een aantal verwarringen die de laatste tijd de ronde doen:
• ‘water is openbaar, dus mag er helemaal geen precario geheven worden’
In Nederland heeft ieder water, zelfs het kleinste watertje een eigenaar of beheerder. Heel vaak is dat een overheid. Daarmee is zulk water niet meer openbaar. Zo’n overheid kan zelf bepalen hoe en waarvoor het water gebruikt mag worden en onder welke voorwaarden. En dan zijn er nog andere overheden die daar overheen vanuit de ruimtelijke ordening -vanaf 2021 de omgevingswet- raambepalingen stellen voor wat er met die wateren gebeuren mag of niet, los van wie de eigenaar is.
• ‘precario is hetzelfde als een huurovereenkomst of als havengeld’:
Geen van beide is waar. Precario is een publiekrechtelijk opgelegde belasting voor het gebruik van gemeentelijk eigendom. Een privaat rechtelijke huurovereenkomst kent een door huurder en verhuurder ondertekend contract, met ettelijke bepalingen zoals over gebruik, tarieven, de duur van de overeenkomst en opzegtermijnen.
Havengeld wordt alleen geheven bij tijdelijk verblijf van binnenlandse beroepsvaart en zeevaart in het havengebied, niet voor langdurig vergunde woonboten op het zo geheten gemeentelijk binnenwater.
• ‘de RRBE (Roerende Ruimte Belasting voor Eigenaren) en precario is dubbel belasten’
Klopt, beide zijn ingesteld om belastinggeld binnen te krijgen voor de gemeente. Maar niet voor hetzelfde. Precario belast het gebruik van gemeentelijk water. RRBE belast de waarde van woonruimte, zoals ook gebeurt voor woningen op de wal. In de 90er jaren hebben er rechtszaken gelopen tegen het instellen van de RRB, maar die zijn alle verloren door de bootbewoners.
• ‘iedereen moet hetzelfde gaan betalen voor de ligplaats van zijn of haar woonboot’
De verschillende overheden en ook particuliere beheerders hebben allemaal zo hun eigen beleid om bepaalde tarieven en voorwaarden te stellen. Soms in relatief voordeel, soms in het nadeel van de betrokken bootbewoners. Zelfs binnen Amsterdam zijn er naast elkaar meerdere, verschillende beheerders van water waar woonboten in liggen. Maar het is toch niet aan bootbewoners om de zo ontstane tegenspraken in beleid op te lossen voor de waterbeheerders?