Categorie: Overig

In april 2014 deed de Raad van State de uitspraak dat voor een woonboot een omgevingsvergunning noodzakelijk is en dat dus voldaan moet worden aan het Bouwbesluit 2012. Amsterdam tuigde snel een ‘Gedoogkader’ op om de ongeveer 2500 woonboten binnen de gemeente rechtszekerheid te geven binnen de bestaande situatie. Het ministerie Wonen zette een nieuwe wet voor woonboten op, die niet eerder dan op 1 januari 2017 van kracht zal zijn.

Maar bij lokale overheden zijn uit de uitspraak van de Raad van State heel andere, zeer uiteenlopende, maar vooral voorbarige conclusies getrokken. Zo ook bij het stadsdeel Amsterdam Noord.
Nergens wordt in de uitspraak van de Raad van State, noch in het Gedoogkader van de gemeente Amsterdam, noch in het wetsvoorstel van de minister van Wonen ervan uitgegaan dat een woonboot voortaan onroerend goed zal zijn.

Tot nog toe werd in Amsterdam voor het roerend goed dat een woonboot is, de leges betaald zoals in een speciaal woonbootbesluit is vastgelegd. De uitvoerders in Noord zijn echter van mening dat sinds april 2014 een nieuwbouw woonboot -ter vervanging van een bestaande woonboot- alvast behandeld moet worden als onroerend goed. Met daarbij de verschuldigde leges zoals die bij onroerend goed worden toegepast. Daarmee wordt stevig vooruitgelopen op nog te behandelen wetgeving.

De ING stopt per 1 oktober met het verstrekken van nieuwe hypotheken voor drijvende woningen. Het Landelijk Woonboten overleg ondersteunt leden met zo’n hypotheek. Zij willen een speciale stichting oprichten en schreven in een brief aan hun leden:

De LWO-leden met een ING-hypotheek willen actie tegen dit besluit. Dit bleek tijdens de ledenvergadering op zaterdag 19 maart. Ook uit vele andere bij ons binnengekomen reacties van niet-leden die op het water wonen met een ING-hypotheek, blijkt er een grote behoefte om de ING handel en wandel aan de kaak te stellen. De ING staakt de verstrekking van nieuwe hypotheken voor drijvende woningen, ook verhoging van de bestaande hypotheek vanwege vervanging of verbouwing van drijvende woningen is dan niet meer mogelijk. Lees verder “Watervillahypotheek stopt”

Een samenvatting van de voortgang in de wettelijke aanpassing aan de uitspraak van de Raad van State in april 2014, waarbij woonboten voortaan onder een omgevingsvergunning (Wabo) moeten gaan vallen en daarmee ook voldoen aan het Bouwbesluit 2012. Voortaan is een woonboot een bouwwerk.

In de op dit moment bekende voorstellen krijgt alles wat nu volledig vergund drijft en bewoond wordt, in overgangsrecht een Wabo vergunning als drijvend bouwwerk. Zover geen probleem.
Maar nieuwbouw, vervanging en verbouwing moet getoetst gaan worden aan regels die nog niet geformuleerd zijn. Wel is het zo dat waarschijnlijk de nieuwe, soepeler regeling voor zelfbouw -die op de kant vanaf 1 juli 2015 geldt- ook op woonboten van toepassing gaat worden.

Waarschijnlijk worden alleen varende woonschepen uitgezonderd van de plicht een omgevingsvergunning te hebben. Maar alleen zolang voor het schip een geldig certificaat van onderzoek is afgegeven door NBKB, het keuringsburo voor de binnenvaart.

Nieuw criterium
De opdracht tot wetgeving, zoals Stef Blok (VVD) die aan z’n ambtenaren gaf, blijkt anders uit te zijn gevallen dan wat hij in juni 2014 aan de Tweede Kamer schreef. Uitgangspunt was toen de gedoogregeling van de gemeente Amsterdam te volgen. Niet dus. De ambtenaren van het ministerie ontwierpen juridische constructies die ver afstaan van de praktijk. Zo hebben ze bijvoorbeeld een geheel nieuw criterium van 3 maanden voorgesteld: Alles, of het nu een drijvend café terras, schip of ark betreft, moet een vergunning als bouwwerk hebben, zodra het langer dan 3 maanden op dezelfde plek stilligt. Tenzij het gaat om een onbewoond en regelmatig varend pleziervaartuig.

Er zijn in de inspraakronde vele zienswijzen ingediend, niet zozeer op het wetsontwerp, maar wel op de toelichting, die nu al grote te voorziene complicaties oproept. Maar de betrokken ambtenaren blijven daar grotendeels doof of blind voor. Ook het bezwaar van deskundige bootjesadvocaten, die aangeven dat de ontworpen regeling vooral veel rechtszaken gaat opleveren, maakt weinig indruk op hen.

Decreet
De uiteindelijke wetstekst die straks naar de Tweede Kamer gaat, zal heel globaal blijven. De details gaan geregeld worden in een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB). Dat is hetzelfde als een decreet, want een AMvB gaat van het ministerie uit, helemaal buiten het parlement om.
Daarmee is het voor bootbewoners op voorhand moeilijk gemaakt via de parlementaire behandeling invloed uit te oefenen op de uiteindelijke inhoud van de regulering.
Hierom alleen al zou het eigenlijk het beste zijn dat woonboten buiten de plicht voor een omgevingsvergunning blijven. Maar daar is nog heel wat politiek lobbywerk voor nodig. De ambtenaren van het ministerie verklaren dit vooralsnog onbespreekbaar.

Geknoei en onzekerheid
Bij de lagere overheden die ligplaatsvergunningen moeten verstrekken, weten de uitvoerders over het algemeen niet hoe ze op dit moment moeten omgaan met vergunning aanvragen. Omdat woonboten relatief maar een klein aandeel in hun werk hebben, zijn de meeste verantwoordelijken ook niet geïnteresseerd en sturen aanvragers achteloos het bos in.

Hoe dan ook, worden op dit moment (aspirant-) bootbewoners in onzekerheid gehouden zodra zij nieuwbouw, verbouw of vervanging van plan zijn, totdat het hele traject is afgelopen tot aan het vaststellen van de nieuwe wet. Dat kan helaas zomaar nog een jaar duren.

Nina Veldmaat heeft wegens drukke werkzaamheden haar bestuursfunctie opgezegd. Geesje Schrauwen heeft haar plaats in het WBK bestuur ingenomen. Hartelijk welkom Geesje.

De Mebin kraan uit begin jaren ’60  is sinds 2006 niet meer in  gebruik en ligt op de nieuwbouw locatie De Bongerd in Amsterdam Noord in onderdelen te wachten op herbestemming. De gemeente heeft in 2006 een conservering uitgevoerd. Hierna is door vertraging en bouwcrisis de staat van de kraan snel achteruit gegaan.
Door de Vereniging Paard van Noord in samenspraak met de gemeente het initiatief genomen om de historische kraan in het gebied De Bongerd te behouden. Naar verwachting wordt de kraan casco op een nieuw fundament in 2015 geplaatst.
De Vereniging Paard van Noord is recent opgericht door buurtbewoners uit De Bongerd en Zijkanaal I. Doel van de vereniging is de historische kraan te behouden als ontmoetingsplek voor de omliggende buurten. We nodigen jullie uit om ook actief mee te doen met de plannen, kom met ideeën voor de kraan en wordt lid ! Meer informatie over het Paard van Noord op  www.paardvannoord.nl.

Het havengeld is de afgelopen jaren buiten proportioneel verhoogd. Bovendien is nu bepaald dat het havengeld per vierkante meter wordt vastgesteld en niet meer per strekkende meter. Dat is volgens de wethouder eerlijker. Het wordt niet onderbouwd maar heeft wel als gevolg, dat een heel klein percentage van de bootjes iets minder gaan betalen en de meerderheid toch weer een behoorlijke verhoging voor zijn kiezen krijgt. Dit is weer een andere manier is om geld te genereren en het op deze manier goed te praten. Het WBK heeft daarom een brief geschreven naar de commissie financiën en naar de gemeenteraad. Hopelijk kunnen we hiermee een signaal afgeven.
Lees hier de brief aan de commissie
Lees hier de brief aan de Raad
Lees hier een artikel van Gerda van Zelst uit het parool
en nog een artikel uit het Parool

gedoogregeling Amsterdam
Op 16 april 2014 deed de Raad van State de uitspraak dat ook woonboten als bouwwerk moeten worden aangemerkt. Dat betekent dat er -in tegenstelling tot de huidige praktijk- voortaan een omgevingsvergunning nodig is en dat daarmee woonboten onder het Bouwbesluit 2012 moeten voldoen en aan de Brandbeveiligingsverordening 2013. Dit komt neer op een erg laat terugdraaien van de overhaaste deregulering in 1991, waarbij plotseling de woonvergunning voor woonboten kwam te vervallen. Die woonvergunning werd destijds verleend door de provincie zodra voldaan werd aan enkele lichte eisen ten aanzien van de toegankelijkheid en indeling.

bouwbesluit
Het Bouwbesluit 2012 kent naast constructieve voorschriften onder meer hoe hoog de woonvertrekken minimaal moeten zijn -2.60 m-; hoe groot de toiletruimte moet zijn en waar het beslist niet geplaatst mag zijn; de intreding van daglicht; dat er voldoende vluchtwegen moeten zijn; het toepassen van brandwerende materialen onder de diverse omstandigheden.

De meeste woonboten kunnen nooit voldoen aan alle eisen van het Bouwbesluit. Daarop concludeerden sommigen dat hiermee dus alle woonboten illegaal waren geworden. Maar zo heet wordt de soep ook weer niet gegeten. Uitzonderingen op het Bouwbesluit zijn altijd mogelijk. Zo worden in ieder geval voor studentenwoningen en zelfs starterswoningen vaak uitzonderingen toegelaten.

reparatie
Het Ministerie van Wonen bereidt nu een wetswijziging om de bestaande woonboten mogelijk te houden als woonvorm. Maar die wet zal op z’n vroegst in 2018 van kracht zijn. Het blijft dus nog even afwachten hoe het één en ander er precies uit zal gaan zien. In afwachting daarvan en in lijn met de ministeriële voornemens heeft de gemeente Amsterdam -als gemeente met veruit de meeste woonboten binnen de grenzen- per 1 juli 2014 alvast een gedoogkader vastgesteld voor de ongeveer 2300 woonboten binnen de stadsgrenzen.

Deze Amsterdamse voorlopige regeling is realistisch en ziet er ook werkbaar uit. Uiteraard blijft ook deze regeling afhankelijk van invulling en interpretatie bij de uitvoering. Zeker de mogelijkheid tot een verzoek om handhaving op het ontbreken van de omgevingsvergunning kan onrust veroorzaken. Want altijd zullen er walbewoners zijn die zulke verzoeken indienen. De uitspraak van de Raad van State is tenslotte het gevolg van een vergelijkbare procedure.

financiering
Voor bewoners en eigenaren het belangrijkst is dat met deze regeling er geen sprake van is dat de marktwaarde van woonboten is weggesmolten. De financiering en ook eventuele verkoop van een woonboot blijft zo mogelijk.

ligplaatsvergunningen
De grootste verandering is dat er vanaf nu de eerste twee jaren voor bestaande woonboten geen nieuwe ligplaatsvergunningen voor onbepaalde tijd meer worden afgegeven. Alleen nog tijdelijke gedoogbeschikkingen, tot 1 juli 2016.

nieuwbouw
Alle nieuwbouw woonboten moeten vanaf 16 april 2014 zondermeer voldoen aan de Bouwverordening en zijn uitgezonderd van de Verordening op het binnenwater 2010 (Vob). Hoe deze regel uitpakt is te zien aan bijvoorbeeld de watervilla’s in IJburg.

varende woonschepen
Tot woonschip omgebouwde originele schepen die nog zelfstandig kunnen varen hoeven niet te voldoen aan het Bouwbesluit, maar wel aan de Vob, zoals tot voor kort gebruikelijk voor alle woonboten. Hoe beoordeeld wordt of een woonschip nog zelfstandig kan varen, is nog onduidelijk. Of zeilen daar ook toe behoort, kan een omstreden grensgeval worden. Vooralsnog is het criterium een kwestie om uit te onderhandelen met de behandelende ambtenaar.

bestaande woonboten
Voor arken en niet varende woonschepen die op 16 april 2014 al een ligplaatsvergunning hadden, verandert niets. De ligplaatsvergunning blijft geldig, formeel worden deze de eerste 2 jaar gedoogd in afwachting van de nieuwe wet. Uit eigen beweging zal de gemeente ook niet handhaven op het ontbreken van de omgevingsvergunning. Wel moet de gemeente reageren zodra er een handhavingsverzoek binnenkomt, maar dat zegt nog niets over welke maatregel daarop gaat volgen.

vervanging, verbouwing, verkoop
Bij aanvraag van een vergunning tot verbouwing of vervanging van een bestaande woonboot, moet de aanvrager vanaf nu kiezen tussen een omgevingsvergunning of een gedoogbeschikking. Hetzelfde geldt voor een nieuwe eigenaar die een woonboot met verleende ligplaatsvergunning heeft gekocht.

Aan alle voorwaarden voor een omgevingsvergunning kan meestal niet worden voldaan.
Dan blijft de tijdelijke gedoogbeschikking over, die uiterlijk 1 juli 2016 afloopt. Daarvoor zijn overigens geen leges verschuldigd.

Voorwaarden voor een gedoogbeschikking -ook voor een nieuwe eigenaar- zijn:
• Er moet eerder een ligplaatsvergunning voor de woonboot zijn afgegeven;
• De regelgeving van de Vob wordt toegepast;
• De woonboot moet binnen het bestemmingsplan passen. Mocht in het bestemmingsplan staan dat er niet op het water gebouwd mag worden waarin de woonboot ligt, dan wordt -alleen voor dit geval- een uitzondering gemaakt: de woonboot blijft wel toegelaten;
• Welstandseisen voor woonboten, opgesteld in de tijd van de stadsdelen blijven geldig, maar aan de nota ‘De Schoonheid van Amsterdam 2013’ wordt niet getoetst;
• De brandveiligheidsverordening 2013 van Amsterdam wordt toegepast, maar hoe, dat moet per situatie beoordeeld worden. Kooktoestellen, kachels en andere apparaten moeten altijd aan de geldende veiligheidsvoorschriften voldoen.

Op 24 mei heeft Gerda van Zelst feestelijk haar taken in het WBK overgedragen aan een nieuw bestuur.

Eem impressie van het feest

Tine Kolbjornsen heeft voortaan het secretariaat en is het aanspreekpunt, liefst via
haar mailadres: ‘tkolbjornsen@gmail.com’
Helmuth Plemper blijft penningmeester;
Geert Lewis doet het voorzitterschap;
Mieke Sterk, Saskia van den Heuvel, Nina Veltmaat en Jan van Komen zijn de bestuursleden die de overige taken vervullen.

Tot verbazing van bewoners die hun woonboot willen verkopen, kregen zij van hun makelaar te horen dat zij voor de verkoop ook een watervergunning dienden te overleggen. Het blijkt dat het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier alle woonbootmakelaars dit heeft bericht.

Het verplicht stellen van deze watervergunning is dubbelop en overbodig omdat ligplaatsvergunningen uitgeven in Amsterdam Noord een bevoegdheid is van de Gemeente. Daarvan moet zij vervolgens andere, lagere overheden zoals het hoogheemraadschap van op de hoogte stellen in het kader van de nieuwe Waterwet. Die Waterwet stelt juist het 1 loket principe voorop.

Het Hoogheemraadschap zelf loopt met haar eis vooruit op een nieuwe keur, in het ontwerp waarvan die watervergunning is opgenomen. Maar die keur is nog steeds geen bestaand beleid en kan zeker niet gelden voor wateren buitendijks van het hoogheemraadschap.